توزیع مکانی روند بارش سالانه در ایران در دوره 1960-2001

در این بررسی از داده های بارش سالانه 38 ایستگاه در ایران طی دوره 1960 تا 2001 برای بررسی توزیع مکانی روندهای بارش در کشور استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در طی این دوره، بارش سالانه در منطقه غرب و شمال غرب دارای روند منفی و در مناطق مرکزی و جنوبی دارای روند مثبت بوده است. در این بررسی برای آزمون معنی دار بودن تفاوت توزیع مکانی علامت های روند از آزمون ناپارامتری کرامر- فُن میزس استفاده شده است. به این ترتیب که برای مقایسه هر جفت علامت روند بارش کل سالانه (+ در مقابل - ، + در مقابل 0 ، - در مقابل 0) سنجه آزمون کرامر- فُن میزس در امتداد هر گرادیان معین یک بُعدی (میانگین بارش سالانه و ارتفاع ایستگاه ها) و دو بُعدی (جغرافیایی و توپوگرافی)، محاسبه شد. نتایج روشن ساخت که در امتداد گرادیان میانگین بارش سالانه، ایستگاه های دارای روند مثبت در مقایسه با ایستگاه های دارای روند منفی توزیع مکانی متفاوتی نشان می دهند که در سطح %99 معنی دار است. ایستگاه های دارای روند مثبت و ایستگاه های دارای روند صفر، و همچنین ایستگاه های دارای روند منفی و ایستگاه های دارای روند صفر در امتداد این گرادیان با یکدیگر هم پوشانی دارند. برای تعیین این تفاوت ها در توزیع مکانی، از توزیع روندها و نقشه میانگین بارش سالانه استفاده شده است. در امتداد گرادیان شرقی- غربی، روند + در مقابل – در سطح %95 و در امتداد گرادیان شمالی- جنوبی، روند – در مقابل 0 در سطح %90 معنی دار است، که نشان دهنده نبود توزیع تصادفی این روندها است. این بررسی همچنین روشن ساخت که در راستای سایر گرادیان ها (ارتفاع و توپوگرافی) تفاوت علامت های روند معنی دار نیست، به عبارت دیگر، روندها به صورت تصادفی توزیع شده اند.